Afkomst en schuld

Donderdag 15 Januari 2004 om 10:33

Hans Laroes (Hoofdredacteur NOS Journaal) legt in een verklaring uit waarom het journaal in eerste instantie de etnische afkomst van de verdachte Murat D. niet noemde. Het is een iets te voorzichtig aftastende, maar zindelijke redenering. In de reacties op de berichtgeving tuimelen de bezoekers over elkaar heen in hun verontwaardiging: de een vindt de etnische afkomst van de verdachte nog relevanter dan de ander, en op hoge toon eist ene Fred dat er een nieuwe hoofdredacteur komt die wel de 'gehele waarheid' aan het volk wil melden.

Twee gedachten bekruipen mij. Ten eerste stuit de honger naar nieuws me tegen de borst. Als gretige wolven scheurt het publiek de informatie uit de handen van de journalist, nog voor die de kans krijgt de informatie op juistheid te controleren. Zo heette het slachtoffer eerst biologieleraar te zijn, later economieleraar. De verdachte werd eerst een Marokkaan genoemd, later een Turk. Het rare is nu dat het publiek blijkbaar niet maalt om de juistheid van de feiten. En sommige journalisten wekken de indruk maar al te graag ongeverifieerde informatie naar buiten te brengen: om de scoop maar te hebben, of om hun publiek maar te voeren - waarschijnlijk allebei.

Ten tweede: of Murat nu Marokkaan of Turk is, het maakt het gros van de reageurders niet uit. Als hij maar niet Nederlander wordt genoemd. Want een ding staat als een paal boven water: het is de schuld van die anderen. Die bevolkingsgroep met andere gebruiken, die andere levensstijl die wij niet blieven. Onze jongens doen zoiets niet. Wij hebben geen probleem. We willen alleen een reden om onze afkeer van de ander te ventileren, en wee je gebeente als je ons zo'n buitenkansje onthoudt.

Well, I've got news for you: wij hebben wel degelijk een probleem. En dat probleem is niet de etnische variatie in Nederland, maar het totale gebrek aan zelfreflectie en zelfreinigend vermogen van onze complete bevolking. De verruwing en verharding van de samenleving is niet uitsluitend te wijten aan de allochtonen. De Nederlandse jongeren gaan net zo respectloos met elkaar en anderen (leerkrachten, ouders, willekeurige passanten) om. De 'slang' mag dan verschillen, het onderliggende denkraam is identiek. De reacties bij Geenstijl, Volkomenkut en Retecool spreken in dat opzicht boekdelen. Zolang wij niet de hand in eigen boezem steken en uit alle macht proberen te leren van deze verschrikkelijke gebeurtenissen, onze eigen verantwoordelijkheid hierin zoeken en die ook voluit accepteren, zakken we steeds verder weg in het moeras van de zelfvoldaanheid en de superioriteitswaan.

Her en der lees ik uitingen van respect voor de actie van de drie grote jongerenweblogs. Mijn respect geldt alleen hun intentie, niet de uitvoering. Een streng deurbeleid (zoals Hoxha, een van de GS redacteuren voorstelde) en een strakkere moderatie lijken mij een veel beter signaal.

Tweet